Son yıllarda teknolojik gelişmelerin vücudumuza hakim olma isteğimize izin vermesi, yeni teknolojilerin cilt bakımında kullanım alanı bulmasına olanak sağladı. Aslında tüm bu teknolojiler, kozmetik sektörünün keşfinden önce belirli hastalıklara yönelik tıbbi kullanım alanlarında denenmişti. Bu teknolojilerinin bazılarını sizler için derledim.
Led ve Lazer Tedaviler
Dünyamızın doğal ışık kaynağı olan güneşin hastalıkların tedavisinde kullanımı, insanlık tarihi kadar eskiye dayanmakta ve “helioterapi” adıyla anılmaktadır. Özellikle son iki yüzyılda yapay ışık kaynaklarından elde edilen ışık özelliklerinde ince ayarlamaları yapabilir hale gelmemizle istenmeyen etkileri önlemede başarılı olduk ve “fototerapi” yani ışık terapisi yaygınlaştı, kullanım alanları çeşitlendi ve hedefe yönelik cihazlar geliştirildi.
Mikro Akım
Elektriğin tıbbi alanda denenmesi, I. YYl Roma’sında elektrikli torpilbalıklarının baş ağrısı tedavisinde kullanımına kadar gidiyor. Günümüzde, elektriğin istenilen düzeylerde kullanımı ve cihazların işlevsel bir hal alması hem tıbbi hem kozmetik alanlarda elektriği kullanabilir bir hale gelmemizi sağladı.
Tüm bu cihazlar, dışarıdan uyaranlarla cilt sağlığını desteklemeyi amaçlıyor. Girişimsel olmadıkları için de kolay uygulanabiliyor ve ev tipi cihazlara uyarlanabiliyor.
Led terapiler
Dalga boylarına göre farklı işlevler gösteriyor. Kırmızı ışık hücre yenilenmesi, ince kırışıklıkların giderilmesi ve yara iyileşmesine katkı sağlıyor. Mavi ışık sivilce ve izlerinin tedavisi, inflamasyonun baskılanması amacıyla kullanılıyor. Yeşil ışık kızarıklık ve inflamasyonun baskılanmasına katkı sağlıyor. Sarı ışık da cilt yenilenmesi, arındırma, ton eşitsizliklerinin giderilmesinde etkili. Benzer olarak lazer tedaviler cilt kanseri, leke ve cilt tonu eşitsizliğinin giderilmesinde, skar ve iz tedavilerinde, kırışıklıkların giderilmesinde, kılcal damar görünümünün iyileştirilmesinde, epilasyonda ve cilt kalitesinin iyileştirilmesinde kullanılıyor. Mikro akım cihazlar yara iyileşmesi, ağrı tedavisi, cilt yenilenmesi, sıkılaşma, kan akımını hızlandırma ve cilt üzerinden uygulanan maddelerin etkinliğini arttırma gibi birçok farklı noktada fayda sağlıyor. Yine radyofrekans ve ultrason teknolojileri özellikle klinik uygulamalarda cilt yenileme amacıyla sık kullanılıyor.
Cilt üzerinde kontrollü hasar oluşturarak cilt yenilenmesini destekleyen mikrodermabrazyon, mikroiğneleme gibi yöntemler de cilt kalitesinin iyileştirilmesi, yaşlanma belirtilerinin giderilmesi ve cilt kusurlarının giderilmesinde kullanılıyor. Temel çalışma prensiplerini bilmek, bu cihazların ne işe yaradıklarını ve nasıl kullanılması gerektiğini anlamak açısından faydalı olacaktır. Led terapiler isminin açılımından da anlaşılacağı üzere ışık yayımlı diodlar sayesinde işlev görüyor. Bu ışıklar hücrelerin farklı bölgelerine ulaşarak burada çoğalma, göç, inflamasyon gibi hücre davranışlarını etkiliyor, bu yüzden de farklı dalga boylarındaki ışıklar farklı işlevler görüyor.
Mikro akım cihazlar cilde uygulanan elektrik akımlarıyla işlev görüyor. Bu iyon değişimi sırasında hücreler uyarılıyor. Hem hücre davranışlarının etkilenmesi hem de kan akımının artmasıyla hücre döngüsünü destekliyor ve cilt üzerine uygulanan maddelerin cilt ile olan etkileşimini ve emilimini arttırıyor. Belirli kas gruplarının uyarılması ve ciltte ödem artışı ile yaşlanma belirtilerine yönelik iyileştirmeler sağlıyor ve cildin sıkılığını destekliyor. Duyu sinirlerine olan etkisi ile de ağrı tedavilerinde kullanılıyor.
İyonizasyon teknolojisi ile ciltte bulunan elektriksel yükler sayesinde cildin temizlenmesi ve ürünlerin ciltten emilim aşamasının iyileştirilmesi hedefleniyor.
Silikon temizleme cihazları ve masaj cihazları ritmik hareketlerle cildin kan ve lenf akımını düzenleyerek cilt sağlığına katkı sağlıyor ve cilt üzerine uygulanan ürünlerin emilimini arttırıyor. Silikon çıkıntıları ve cilt yüzeyindeki titreşimleri sayesinde cildi arındırmaya yardımcı oluyor.
Mikrodermabrazyon, dermaplaning (tıraşlama), mikroiğneleme gibi cilt üzerinde hasar yaratan yöntemler bu hasara cevap olarak kollajen üretimini ve cilt yenilenmesini sağlıyor. Mikrodermabrazyon ve tıraşlama ile cildin üst katmanında bulunan ölü hücrelerin arındırılması ve hücre yenilenmesinin hızlandırılması hedefleniyor.
Silikon temizleme cihazları
Silikon temizleme cihazları ve masaj cihazları ritmik hareketlerle cildin kan ve lenf akımını düzenleyerek cilt sağlığına katkı sağlıyor ve cilt üzerine uygulanan ürünlerin emilimini arttırıyor. Silikon çıkıntıları ve cilt yüzeyindeki titreşimleri sayesinde cildi arındırmaya yardımcı oluyor. Mikrodermabrazyon, dermaplaning (tıraşlama), mikroiğneleme gibi cilt üzerinde hasar yaratan yöntemler bu hasara cevap olarak kollajen üretimini ve cilt yenilenmesini sağlıyor. Mikrodermabrazyon ve tıraşlama ile cildin üst katmanında bulunan ölü hücrelerin arındırılması ve hücre yenilenmesinin hızlandırılması hedefleniyor. Radyofrekans cihazlarında radyo dalgaları tarafından oluşturulan ısı ile sağlanan etki ise kollajen liflerinin ısı ile değişime uğraması ve dokunun sıkılaşmasına bağlıdır.
Bazı ev tipi cihazlarda da bu teknolojiye benzer termal özellikler görülebiliyor. Bahsedilen tüm bu teknolojilerin medikal kullanımları ilk olarak klinik koşullarda gerçekleştirildi. Teknolojilerin ev tipi cihazlara uyarlanmasıyla de evlere taşındı. Fakat tabii ki herkesin kullanabileceği güvenli bir pencere yaratmak için klinik cihazlara göre etkinlik ve yan etki profilleri oldukça düşük tutulmalıydı. Bu yüzden etkilerini görebilmek için düzenli kullanım gerekiyor ve etkiler kişiden kişiye değişiklik gösterebiliyor. Yine aynı nedenden dolayı klinikte bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan cihazların ev tipleri de tedavide yeterli etkinliği sağlayamıyor.
Teknolojide gelişmeler ve cilt bakımına artan ilgi ile neredeyse bahsettiğimiz tüm bu mekanizmalar ev tipi cihazlarda kullanılabilir hale geldi. Raflarda sık görmeye başladığımız maske ya da değnek şeklinde led cihazlar, lazer epilasyon cihazları, yüz temizleme cihazları, masaj cihazları, mikroakım cihazlar pazardaki yerini daha da arttıracağa benziyor. Sözü geçen teknolojilerin hepsinin bilimsel bir temeli var ve klinik olarak faydası kanıtlandı. Ancak ev tipi cihazlara uyarlarken bazı farklılıklar olduğu için hem etkinlik hem güvenlik açısından dikkat edilmesi gerekilen noktalar var.
Piyasada ilk görmeye başladıklarımızdan olan ev tipi lazer epilasyon cihazları uzun süreli ve etkin bir epilasyon sağlıyor ve fazla sayıda lazer epilasyon seansları gerekeceği düşünüldüğünde daha ekonomik bir seçenek olabiliyor. Ancak klinik cihazlara göre etkinliği daha düşük ve açık ten rengi/koyu saç rengi olan kişiler dışında etkinliği daha kısıtlı. Yüz temizleme cihazlarının bilimsel temelinde henüz belirsizlikler olsa da temizleme sürecini daha etkin hale getirdikleri gösterildi. Fakat fırçalı, vakumlu, sert yüzeyli temizleyiciler cilt bariyerine zarar vereceği için uzun dönemde cilt sağlığına zarar verecektir. Ayrıca banyoda ıslak bir şekilde bekleyen bu cihazların üzerinde kir ve bakteri birikimi olabileceği için mutlaka anti-bakteriyel özellikli silikon temizleyiciler tercih edilmeli. Masaj özelliği de barındıran temizleyici cihazlar tercih edilmesi etkinliğini arttıracaktır.
Led cihazların etkinlikleri uzun zamandır biliniyor ve klinikte geniş kullanım alanları var. Ev tipi cihazlar bir uzman eşliğinde uygulanmadığı ve güvenli etki aralığında tutulması gerektiği için etki düzeyleri daha düşük. Bu yüzden de etkilerini görebilmek için düzenli kullanım ve nispeten daha uzun zaman gerekiyor. Özellikle mavi ışığın lekeli ve lekelenmeye meyilli ciltlerde kullanımı ile ilgili bildirilen bazı sorunlar var, bu cilt tipindeki kişilerin uzak durması daha iyi olacaktır. Akne tedavisi gören hastalarda da bu led tedavilerin hassasiyet ve inflamasyonu arttırdığı için kontrollü uygulanması öneriliyor. Göz için zararlı olabilecek bu cihazları kullanırken göz çevresini korumak da iyi olacaktır.
Mikrodermabrazyon, mikroiğneleme gibi cilt üzerinde hasar yaratarak işlev gösteren cihazlar doğru uygulanmadığında ciltte kontrolsüz hasar, enfeksiyon gibi sonuçlara neden olabilir. Bu yüzden dermaroller, dermapen, ustura gibi cihazların uygulama yöntemlerinden ve hijyen koşullarından emin olmadan evde uygulamamak gerekiyor.
Mikroakım da tıbbi uygulamalarda uzun süredir yer bulan bir teknoloji. Yine ev tipi cihazlara uyarlanırken güvenliği sağlamak için etki düzeyleri düşük tutulduğu için klinik cihazlara göre etkinliği daha düşük. Etkilerinin önemli bir kısmı kullanıldığı sürece geçerli, daha anlık bir etki sağlıyor. Beraber kullanıldığı ürünlerin ciltten emilimini arttırıyor. Bu iyi bir özellik gibi görülse de C vitamini, retinol gibi aktif içeriklerle kullanımından tahrişi arttırabileceği için kaçınılması gerekiyor. Nemlendirici ve iletken ürünlerle birlikte kullanılması öneriliyor. Pazarlandığı üzere ince kırışıklık, elastikiyet kaybı gibi ciltteki yaşlanma belirtilerine etkili, fakat özellikle ileri derece sarkmalarda ve derin kırışıklıklarda yeterli etkinlik göstermiyor.
Teknolojinin bize sunduğu bu cihazlar gündelik hayatta elimizi kolaylaştırıp ev ortamında daha etkin bakım sağlayabilir ve evet, işe yarıyorlar. Ancak etkinlik düzeyleriyle ilgili gerçekçi beklentilere sahip olmak, cilt tipi ve sorunlarına yönelik profesyonellerce ve kişiselleştirilmiş tercihler yapmak uygun olacaktır.
Kaynakça
Sorbellini, Elisabetta et al. “Photodynamic and photobiological effects of light-emitting diode (LED) therapy in dermatological disease: an update.” Lasers in medical science vol. 33,7 (2018)
Diogo MLG, Campos TM, Fonseca ESR, Pavani C, Horliana ACRT, Fernandes KPS, Bussadori SK, Fantin FGMM, Leite DPV, Yamamoto ÂTA, et al. Effect of Blue Light on Acne Vulgaris: A Systematic Review. Sensors. 2021; 21(20):6943
Ngoc, LTN, Moon, J-Y, Lee, Y-C. Utilization of light-emitting diodes for skin therapy: Systematic review and meta-analysis. Photodermatol Photoimmunol Photomed. 2023; 39: 303-317. doi: 10.1111/phpp.12841
Liebert, Ann, and Hosen Kiat. “The history of light therapy in hospital physiotherapy and medicine with emphasis on Australia: Evolution into novel areas of practice.” Physiotherapy theory and practice vol. 37,3 (2021): 389-400
Xu, Xinkai et al. “Effects of electrical stimulation on skin surface.” Acta mechanica Sinica = Li xue xue bao vol. 37,12 (2021): 1843-1871
Salas, Tiffanie et al. “Effect of massage on retinol skin penetration.” International journal of pharmaceutics vol. 642 (2023): 123106
S. Svanberg,Laser spectroscopy in medical diagnostics, Lasers for Medical Applications, 2013