Foto-yaşlanma Nedir?

Yaşlanmanın dış etkilere bağlı olan sebeplerinin başında gelen foto-yaşlanma konusunu değerli uzmanımız Dermatolog Dr. Esra Özkürkçü ile işledik.

Foto-yaşlanmanın tanımı, sebepleri ve etkilerini nasıl engelleyebileceğimizi içeren bu güzel yazı için sevgili uzmanımıza çok teşekkür ederiz.

Foto-yaşlanma Nedir, Nasıl Yaşlanırız?

Foto-yaşlanma, yıllar içinde güneş ışınlarına tekrarlayan maruz kalma sonucu normal yaşlanma belirtilerinin hızlanması ve ciltte güneş sebebiyle ek yaşlanma belirtilerinin görülmesidir.

Foto-yaşlanma Sürecinde Nelerle Karşılaşırız?

1-) Derinin epidermis dediğimiz üst tabakası incelir ve bu tabakanın kendi kendini yenileme hızı düşer. Cildin daha derin tabakası olan dermisteki elastik ve kollajen lifler hasar alarak bozulurlar. Dermal matriksteki biyolojik reaksiyonlar yavaşlar, onarımları güçleşir.

Bu durum,

* Derinin daha kolay yaralanmasına ve yaraların daha geç iyileşmesine,

* Deride daha kolay morarmalar meydana gelmesine,

* Deride parşömen kağıdı görünümünün oluşmasına neden olur.

2-) Dermis dediğimiz derinin beslenmesini sağlayan daha derindeki tabakadaki kollajen oranı, yaşlanmayla birlikte %70 oranında azalır. 

Bu durum;
Deride elastikiyet kaybına sebep olur. Bu kayıplar kendini sarkma ve gözeneklerde genişleme şeklinde gösterir.Kollajen kaybıyla birlikte görülen hyaluronik asit azalması sonucunda derinin nem tutması zorlaşır ve deride kuruluk meydana gelir.

Burada bahsettiğimiz iki faktör, olağan kronolojik yaşlanma sürecinde de gördüğümüz; ama foto-yaşlanmayla birlikte hızlanan faktörlerdir. Yapılan bilimsel bir çalışmada, güneşe uzun süre maruz kalan kişilerde kırışıklık oluşumlarının 10 yıl erken başladığı gözlemlenmiştir.

Foto-yaşlanmaya Görece Fazla Kalan Kişide Kronolojik Yaşlanma Süreçlerine Ek Neler Ortaya Çıkar?

* Boyun bölgesi ve dudak çevresi gibi aslında aşırı harekete bağlı olmayan bölgelerde dahi derin kırışıklıklar meydana gelir.

* Derinin normal yaşlanma sürecinde oluşan kırışıklıkların sayısı artar ve derinleşir.

* Yüzde çeşitli açık veya koyu lekelenmeye bağlı renk eşitsizliği ve sarı diskolorasyon (renk değişikliği) ve lentigolar görülür.

* Ciltte meydana gelen elastikiyet kaybı ve genişleyen porlar sebebiyle yaşlı kişilerde burun çevresinde siyah ve derin noktalar ortaya çıkar.

* Yüzde ve vücutta seboreik keratoz adı verilen, büyüyen kahverengi benler oluşur.

* Deride kösele benzeri görünüm hasıl olur.

Foto-yaşlanma Önlenebilir mi?

Foto-yaşlanma, normal (kronolojik) yaşlanma süreci gibi tamamen olmasa da kısmi olarak önlenebilen ve yavaşlatılabilen bir süreçtir.

Bunun için güneşten korunma, tedavi ve önlemin her aşamasında bulunmak kaydıyla çeşitli dermokozmetikler ve işlem bazlı bazı uygulamalar mevcuttur.

Hastanın cilt hasarının seviyesi, hastanın beklenti ve endişeleri üzerine kurulacak tedavi planlamasında evvela hastanın güneşten korunma yöntemleri hakkında bilinçlendirilmesi hedeflenmelidir. Bu bağlamda, hastaya yaş ve cilt yapısına uygun güneş koruyucu kullanım alışkanlığı kazandırılmalı, şapka ve kıyafet kullanımıyla güneşten mekanik olarak korunma yöntemleri aktarılmalı ve güneşin dik olduğu 11-14 saatleri arası gölge ortamlarını tercih etmeye çalışması salık verilmelidir. Bilinçlendirme sürecinin ardından, foto-yaşlanmayı yavaşlatan dermokozmetiklerin düzenli kullanımı önerilmelidir. Özellikle de antioksidan içerikli serum ve nemlendiricilerin kullanımı hem foto-yaşlanma hem de kronolojik yaşlanma sürecini yavaşlatmakta çok faydalıdır. 

Cilt bariyerimiz sağlamsa güneş ışınlarından daha az etkileneceğimiz için cilt bariyerimizi onarıp koruyacak ve ona zarar vermeyecek ürün ve marka seçimlerinde bulunulmalıdır.