İnsan vücudunda yaklaşık beş milyon kıl kökü vardır ve bunların 100.000 civarı saçlarımızı oluşturan kıl folikülleridir.
Saç, vücudumuzun bir parçası olan kıl foliküllerinden büyüyen protein tabanlı bir yapıdır. Saç en ortada protein yapıda medulla tabakası, onun etrafında korteks dediğimiz kabuk tabakası ve en dışta bunları sarmalayan kutikula tabakasından oluşur. Her bir saç telinin arkasında, derinin altında bir saç folikülü bulunur. Saç folikülü, saçın büyümesini sağlayan, rengini ve dokusunu belirleyen kök hücreleri içerir.
Bir saç kökü ömür boyunca 10-20 defa kendisini yineleyerek 2-5 yıl süren sikluslar halinde saç büyüme-dökülme evresine girer. Her seferinde yeni saçlar çıkar. Ancak bizler bu döngüyü genellikle fark edemeyiz. 2-5 yıllık dönemler boyunca bir saç teli 3 aşamadan geçerek doğar, büyür ve dökülür. Saç büyümesinin bu üç farklı aşaması:
Anagen: Bu aşama, saç folikülünün aktif büyüme dönemidir. Anajen aşaması genellikle uzun süre devam eder ve bu dönem saç telinin uzunluğunu belirler. Bu süre boyunca, saç hücreleri bölünür ve yeni saç telleri oluşturulur. Büyüme hızı bu evrede ayda 1 cm’dir.
Katagen: Anajen aşamasından sonra, saç folikülü katagen aşamasına girer. Bu aşamada,. Katagen aşaması genellikle 2 hafta gibi kısa bir süre sürer. Bu dönemde kıl kökü ile dermisteki damar ve sinir paketlerini, bağ dokusu hücrelerini içeren kıl soğancığının teması azalır ve kıl çekilerek küçülmeye başlar.
Telogen: Katagen aşamasından sonra, saç folikülü telogen aşamasına geçer. Bu aşamada, saç dinlenir ve saç telleri dökülmeye başlar. Telogen aşaması genellikle birkaç ay sürer. Bu dönemde soğancık ile kıl kökü arasındaki tüm bağlantılar kopmuş olup, kıl kökünde melanositlerin pigment üretimi durmuştur, kıl kökleri beyaz görünür. Bunlar dökülmeye adayıdır.
Herhangi bir anda, normalde saçların %10-13’ü telogen, %1’i katagen ve %85-90’ı anagen dönemdedir. Bir günde ortalama 100 telogen saç kendiliğinden dökülür/dökülebilir. Bu dökülmeyi normalin üzerine çıkaran, saç sağlığını etkileyen birçok etken bulunmaktadır.
Saç sağlığı, birçok farklı faktöre bağlıdır. Bu faktörler:
1. Beslenme: Saçlarımızın sağlığı için önemli olan protein, demir, çinko, omega-3 yağ asitleri, vitamin A, C, D ve E gibi besin maddelerini içeren dengeli bir diyet önemlidir. Bu besinler, saç foliküllerinin güçlenmesine, saçın büyümesine ve sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
2. Su tüketimi: Vücudun yeterli miktarda su alması, saçların nem dengesini korumasına ve sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Susuz kalan bir vücut, saçlarda kuruluk ve kırılma gibi sorunlara neden olabilir.
3. Saç bakımı: Saçın düzenli olarak temizlenmesi, nemlendirilmesi ve korunması, saç sağlığını korumak için önemlidir. Ayrıca, saç tipinize uygun şampuan, saç kremi ve diğer bakım ürünlerini kullanmak da önemlidir.
4. Saç dökülmesi: Saç dökülmesi, çeşitli faktörlere bağlı olarak meydana gelebilir. Genetik yatkınlık, hormonal değişiklikler, stres, yanlış beslenme ve saç köklerine zarar veren dış etkenler saç dökülmesine neden olabilir. Saç dökülmesini önlemek veya azaltmak için, sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmek ve uygun saç bakımı uygulamak önemlidir.
5. Stres düzeyi: Yüksek düzeyde stres, saç sağlığını olumsuz etkileyebilir ve saç dökülmesine neden olabilir.
6. Hormonal değişiklikler: Hormonal değişiklikler, özellikle hamilelik, doğum kontrol hapı kullanımı, menopoz gibi durumlar saç sağlığını etkileyebilir. Bu tür değişikliklerde hormonal dengenin yeniden sağlanması ve uygun bakımın yapılması önemlidir.
7. Çevresel faktörler: UV ışınları, klorlu su, hava kirliliği gibi çevresel faktörler de saç sağlığını etkileyebilir. Saçı bu tür zararlı etkenlerden korumak için saçınızı güneş ışınlarından ve zararlı kimyasallardan koruyacak ürünler kullanmak önemlidir.
8. Bunun yanında sağlıklı bir saç için sağlıklı bir saç derisine sahip olmamız gerekir. Derimizde dermiste bulunan dermal papilla, saç folikülünün büyümesini, gelişimini ve sağlığını düzenleyen kan damarları ve sinir uçlarını içerir. Saçın sağlıklı büyümesi için derinin de sağlıklı olması gereklidir. Derideki kan dolaşımı, saç foliküllerine oksijen ve besin maddelerinin ulaşmasını sağlar. Aynı zamanda derideki yağ bezleri, saçı nemlendirir ve korur. Bu nedenle, deri sağlığını korumak, saç sağlığı için de önemlidir.
Konuyu toparlamak gerekirse, sağlıklı bir saç için sağlıklı bir deriye ihtiyaç vardır ve aynı şekilde sağlıklı bir deri için de düzenli saç bakımı gereklidir. Saç sağlığınızı korumak için düzenli olarak saç bakımı yapmak, sağlıklı beslenmek ve stresten kaçınmak gereklidir. Saç bakımı, saçın sağlığını ve görünümünü korumak için önemlidir. Saçın düzenli olarak temizlenmesi, saç derisindeki yağı ve kirleri uzaklaştırır ve saç köklerinin tıkanmasını önler. Saçın düzenli olarak kesilmesi, uçların bölünmesini ve kırılmasını önler. Saçın doğru bir şekilde taranması ve fırçalanması, saç derisini uyarır ve kan dolaşımını artırır. Saç için uygun şampuan ve saç kremi kullanmak da önemlidir; bu ürünler saçı temizler, nemlendirir ve korur.
WTC Saç Çözümlerini öğrenmek ve saçla ilgili biraz daha derine inerek bu alanda doğru profesyonellerden doğru bilgiler edinmek istiyorsanız, sizleri WTC’nin Saç 101 Eğitimi ve Lansmanına davet ediyoruz.
Doç. Dr. Tuğba Falay Gür