WTC koleksiyonunda ürünlerimizin tek bir hedefe yönelik değil, aynı anda birçok hedefe yönelik çalışabilmesine önem veriyoruz; bu nedenle birçok ürünümüz, patentli ve etkinliği kanıtlanmış içeriklerle cildi stres etkisinden korumaya yönelik de çalışıyor. 2022 yılını kapatırken, yıl boyunca birçok stres faktörünün etkisiyle yorulan cildimizi ve neler yapabileceğimizi, kapsamlı şekilde ele alacağız.
Cilt kuruluğu, fazla yağlanma, soluk ve cansız bir cilt, cilt kızarıklığı, ciltte batma ve yanma hissi, kaşıntı ve pullanma, cilt lekeleri, inflamasyon kaynaklı akne ya da roza gibi hastalıkların alevlenmesi, ince çizgi ve kırışıklar… Hepimiz zaman zaman bu belirtileri hissediyor ve belki aynada görmekten hoşlanmıyoruz, değil mi? Bunların hepsinin esasen, cilt stresinin belirtileri olduğunu biliyor musunuz?
Cilt sağlığı ve kalitesi üzerinde, belirli oranda genetik faktörler belirleyici olsa da cildimiz içsel ve dışsal faktörlerin büyük bir etkisi altında. Çevresel faktörlerin %80 gibi yüksek bir oranda cilt yaşlanması sürecinde etkili olduğu kabul ediliyor ve cildin homeostazını yani iç dengesini bozarak birçok farklı olumsuz etki yaratabiliyorlar.
Ekspozom nedir?
Vücudumuzun iç kimyasal ortamı, doğum öncesinden ölüme kadar ki süreçte maruz kaldığımız tüm dış etkiler, bunların iç kimyasal ortamla olan etkileşimi ve vücudumuzun bu faktörlere verdiği yanıtın tamamı “ekspozom” olarak tanımlanıyor ve her bir bireyin ekspozomu kendi koşulları tarafından şekillendiği için benzersiz olarak kabul ediliyor.
Ekspozom çalışmaları daha çok organlara etki ve hastalıklarının kaynağının anlaşılmasına odaklanırken, Jean Krutmann ve arkadaşları, 2016 tarihli çalışmalarında ekspozomun cilt üzerindeki etkilerine odaklanarak bir “cilt yaşlanması ekspozomu” tanımladılar. Cildimizin maruz kaldığı etkilerin tamamının yarattığı stres, cilt yaşlanmasının da başlıca sebebi.
Cildin stres faktörleri
Cilt stresine ve homeostazın bozulmasına sebep olan başlıca içsel ve dışsal faktörler:
-
Güneş radyasyonu (UV, görünür ışık ve kızılötesi)
-
Yapay UV kaynakları
-
Hava kirliliği
-
Sigara kullanımı ve sigara dumanı
-
Kullanılan ilaçlar
-
Kötü ve Dengesiz Beslenme Alışkanlığı
-
Psikolojik stres
-
Uyku Bozuklukları ve Kalitesiz Uyku
-
Isı değişimleri (aşırı sıcak, soğuk, nem)
-
Hormon düzensizliği
-
İnsülin direnci, glikasyon ve karbamilasyon oluşturan faktörler
WTC doktor ailesinin değerli üyelerinden Dr. Ahmet Atalık, “Cildin maruz kaldığı bu stres ve homeostazının bozulması sonucu, ciltte pek çok akut biyolojik tepki gerçekleşiyor. Son zamanlarda hastalarımda da gözlemlendiğim şekilde;başta cilt bariyerinde değişim ve hasar oluşumu olmak üzere, inflamasyon ve belirti göstermeyen mikroinflamasyon, bağışıklığın baskılanması, DNA hasarı, melanogenez (leke oluşum süreci) ve üretilen sebum ve terin bileşiminde değişimler gibi problemler de geçmişe nazaran daha sık karşımıza çıkıyor,” diyor.
Bunların cilt sağlığına ve yaşlanma sürecine nasıl etki ettiğini anlamak için, gelin, önce cildin yaşlanma sürecini yeniden hatırlayalım.
Cilt yaşlanması nedir?
Cilt yaşlanması genel anlamda; ince çizgi ve kırışıkların belirmesi, nem kaybı, elastikiyet kaybı ile sarkma, yara iyileşmesinde yavaşlama, yaşlılık lekelerinin oluşumu ve cilt tonunun eşitsizliği gibi belirtilerle tanımlanıyor.
“İçsel yaşlanma” ve “dışsal yaşlanma” olarak iki farklı yaşlanma süreci olduğunu biliyoruz. İçsel, diğer adıyla kronolojik yaşlanmada, başta genetik ve metabolizma olmak üzere birçok faktör devreye giriyor. Dışsal ya da çoğunlukla “fotoyaşlanma” olarak tanımlanan süreçte ise büyük oranda UV radyasyonuna maruz kalmak etkili olurken, cilt stresine sebep olan çevresel faktörler de buna ciddi katkıda bulunuyor.
İçsel yaşlanmada epidermisin inceldiği gözlenirken, fotoyaşlanma sonucunda keratinositlerin yaşam döngüsünde meydana gelen bozulmadan dolayı epidermis kalınlaşıyor ve bu durum, ciltte daha derin kırışıklar ve cilt dokusunun sertleşip kabalaşması gibi belirtilerle kendini gösteriyor.
Yaşlanan ciltte görülen değişimler
Dr. Ahmet Atalık, yaşlanan ciltte görülen bu değişimlerin hassasiyet ve kuruluk ile sonuçlanmasını şu şekilde açıklıyor: “İnsan yaşlandıkça, epidermiste enzimatik süreçlerde bozulmalara ve cildin Doğal Nemlendirme Faktörü’nün (NMF) üretiminde azalmaya bağlı olarak, ciltte tutulan su seviyesi düşer ve cilt kuruluğu, kızarıklık ve kaşıntı gibi şikayetler artar. Cilt, tahrişe çok daha açık hale gelir, birçok etkiye karşı tepki verir ve cilt bariyerindeki bu zayıflama, geçirgenliğin de artmasına neden olur. Böylece topikal ilaç ya da aktif kozmetik bileşenler daha derin katmanlara inebilir.”
Diğer yandan hücre döngüsünün yavaşlayınca, keratinosit hücrelerinin sağladığı mekanik koruma kalkanı zayıflar ve ölü deri hücrelerinin ciltten arınması zorlaşır. Ölü deri katmanının cilt yüzeyinde birikimi yorgun ve mat cilt görünümünün başlıca nedenidir; ayrıca yaş ilerledikçe yaraların iyileşmesi ve bağışıklık cevabı zayıflamaya başlar. Bu yüzden birçok kişi, yaş aldıkça cildini daha hassas olarak algılamaya başlar.
Kaynaklar:
https://www.who.int/news/item/04-04-2022-billions-of-people-still-breathe-unhealthy-air-new-who-data
Draelos, Zoe Diana, Cosmetic Dermatology: Products and Procedures, Wiley Blackwell, 2022
Comstock, J., Gold, M.H. (eds.), Cosmeceuticals, Karger, 2021
Sakamoto, Kazutami vd., Cosmetic Science and Technology: Theoretical Principals and Applications, Elsevier, 2017
Parrado, C., Mercado-Saenz, S. vd., “Environmental Stressors on Skin Aging. Mechanistic Insights”, Frontiers in Pharmacology, sayı 10, 2019
Krutmann, J., Bouloc, A. vd., “The skin aging exposome”, Journal of Dermatological Science, cilt 85, sayı 3, s.152-161, Mart 2017
Passeron, T., Krutmann, J vd., “Clinical and biological impact of the exposome on the skin”, Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, sayı 34, ek S4, Temmuz 2020
Rosen, Meyer R. (ed.), Harry’s Cosmeticology, Cilt 2, Chemical Publishing, 2015.